استشمام بوی رمضان در فرهنگ عامه مردم روستای یمن
در هر یک از مناطق کشور ماه مبارک رمضان با برگزاری آداب و رسومی خاص همراه است. اهالی روستای یمن همگام با دیگر مناطق کشور رسومات و برنامه هایی را از گذشته در این ماه دنبال می کنند. مردم روستا با شور و شوقی خاص به استقبال ماه رمضان رفته و مواد و تغذیه های مورد نیاز را قبل از شروع ماه رمضان تهیه میکنند.
ماه رمضان در روستای یمن، با حال و هوای خاصی همراه بوده سحری خواندن مرحومان(مشهدی سیف اله کاظمی و مشهدی ابوالقاسم سلیمانی) حال و هوای خاطره انگیزی داشت. در قدیم که خبری از سیستم های صوتی نظیر بلندگو , اکو .... نبود. مردم برای بیدار شدن و خوردن سحری با صدای مشهدی سیف اله از مسجد روستا و صدای طبل و سحری گفتن مشهدی ابوالقاسم از پشت بام منزل بیدار میشدند. البته این بیدار شدن بقدری زود هنگام بوده که با میل نمودن سحری باز تا اذان صبح یکساعتی هم وقت باقی بود. ذکر جملات و شیوه بیان آنها هم متفاوت و دارای گویش و نطقی خاص و جالب و منحصر به فرد بود. متاسفانه امروزه انواع نوار و وسایل الکترونیکی جای این شیوه سنتی و پر شور و حال را گرفته اند.
ماه رمضان با طولاني بودن روزها و شدت گرفتن گرما براي كشاورزان روزه داشتن بسيار سخت و طاقت فرسا بوده است. در خاطراتي كه گاها توسط بزرگان و سالمندان روستا بيان ميشود. در دوره هایی که ماه مبارك رمضان كه با فصل تابستان و گرما مصادف شده است كشاورزان با داشتن روزه در گرماي تابستان به انجام امورات كشاورزي و درو كردن و... مي پرداختند. لذا براي كاستن از دماي بدن خود و حفظ روزه خود با پارچه هاي نم دار سرو صورت خود را خنك ميكردند.
در روستای یمن خانواده ها کودکان و نوجوانان خود را برای روزه گرفتن تشویق میکنند بطوریکه برای گرفتن اولین روزه هدیه ای اختصاص میدهنداز جمله قطعه ای زمین کشاورزی، بره، پول و هدایایی از این دست که این قیبل هدایا در اصطلاح مردم روستای یمن برای کودکان جهت اولین روزه « سَرزبانی » معروف میباشد. البته کودکان هم به افتخار این نوع روزه داشتن و بالیدن به آن با شور شوقی خاص در بین همسالان خود حاضر شده و سفید شدن زبان خود به نشانه روزه دار بودن را به همدیگر نشان میدهند. البته روزه کله گنجشکی در بین کودکان و خانواده ها هم جایگاه خاصی دارد.
در روز بیست یکم ماه رمضان که مصادف با شهادت مولای متقیان حضرت علی (ع) میباشد که در اصطلاح مردم روستای یمن به آن « تیغ» میگویند. ( به دلیل شهادت حضرت امام علی (ع) و حضرت امام حسین (ع) با تیغ شمشیر، روز شهادت این دو امام بزرگوار در فرهنگ روستای یمن به نام روز « تیغ » اطلاق می گردد. ).
خانواده هایی که دارای گاوشیرده هستند وقتی در غروب روز بیستم ماه رمضان آنها را میدوشند شیر حاصله را برای مصرف خود یا فروش استفاده نمیکنند این شیر در اصطلاح مردم روستا معروف به شیر شب تیغ (شیر شُو تیغ) است که آن را به نیازمندان و فقرا میبخشند.ضمنا در غروب روز بیستم هم خانواده هایی که نذوراتی داشته باشند توزیع میکنند و همچنین برای آمرزش اموات خیرات مي دهند.
در روز بیست یکم ماه رمضان مصادف با شهادت حضرت علی (ع) « روز تیغ » مردم روستا دسته جمعی یا انفرادی به زیارت اهل قبور و زیارت امامزاده روستای فارسيجان (امامزاده حلیمه خاتون (س) میروند. از جمله برنامه های اصلی مردم در این روز میباشد. در گذشته بعد از زیارت امامزاده ، تعدادی از اهالی و جوانان به روستای ازنوجان جهت تماشای مراسم تعزیه (تعزیه حضرت علی ع) میرفتند. در این روز فعالیتهای عمده روزانه تعطیل و مردم به برگزاری مراسمات این روز می پردازند.
در شب 27 ماه رمضان که مصادف با کشتن ابن ملجم مرادی میباشد مردم در این شب جهت افطار و شام با تهیه سبزی آش (معروف به علف آش) آش رشته میپزند و یا در بین اهالی توزیع میکنند.
در آستانه فرارسیدن عیدسعید فطر هم خانواده ها مایه خمیر تهیه میکنند و خمیری تهیه شده از شیر ، آرد و شکر تهیه (معروف به خمير شيري) و نانی خوشمزه و برشته با نام نان شیری در تنورهای خانگی و در کنار آن نان دیگری (کوچکتر و ضخیمتر) با نام فطیر (برگرفته شده از عید سعيدفطر) که روی آن تخم و مرغ ، شکر و کنجد و تخم خرفه ، زردچوبه , دانه های معطر و... میزنند و در تنوری که در مطبخ های خانگی ساخته اند آن را میپزند.
weblog